Het programma “Gezond in Assen” is een lokale aanpak vanuit het landelijk programma “Gezond in…”. Gemeenten hebben baat bij gezonde en actieve burgers. Maar niet iedereen is even gezond en als we niets doen, lopen de gezondheidsachterstanden verder op. Uit onderzoek is gebleken dat de sleutel ligt in een brede en samenhangende aanpak in de buurt of wijk met een actieve rol voor de burgers zelf. Deze integrale aanpak richt zich op vijf sporen. Ervaring leert dat op deze vijf sporen op lokaal niveau het verschil kan worden gemaakt. Daarbij maken acht pijlers de aanpak effectiever. De vijf sporen zijn:
1. Participatie: Actief meedoen in de samenleving maakt mensen gezond. Werk en vrijwilligerswerk, het volgen van een opleiding: meedoen is goed voor je gezondheid.
2. Preventie en zorg: Preventie is het op tijd ontdekken van dingen die beter kunnen. Goede en makkelijk te bereiken zorg en hulp in de buurt en tijdige aandacht voor jezelf en elkaar zijn belangrijk voor gezondheid. Zorg- en welzijnsaanbieders, de gemeente en zorgverzekeraars moeten goed met jou samenwerken. Elkaar zien en horen, daar gaat het om.
3. Gedrag en vaardigheden: Het is goed om te weten dat je zélf mogelijkheden hebt om je eigen gezondheid te behouden of te verbeteren. Voor gezond gedrag en balans in je leefstijl zijn kennis, tips en trucs over gezondheid nuttig om te weten en te gebruiken.
4. Fysieke omgeving: Wonen in een gezonde omgeving helpt je bij gezond gedrag. Frisse woningen en scholen, een schone en veilige buurt met veel groen, ruimte om te sporten of ontspannen: we kunnen het samen maken.
5. Sociale omgeving: Je voelt je goed als je kunt praten met mensen en samen met anderen dingen doet. Mensen in je sociale netwerk hebben invloed op jouw gedrag, gevoel van veiligheid en gezondheid. Steun vanuit de omgeving kan mensen net dat extra zetje geven dat nodig is.
Positieve Gezondheid
In Assen hebben we ervoor gekozen bovenstaande sporen te zien in samenhang met de nieuwe definitie van gezondheid van arts/ onderzoeker Machteld Huber; oftewel de “Positieve Gezondheid”. Gezondheid wordt daarbij gezien als het vermogen zich aan te passen en een eigen regie te voeren, in het licht van de fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven. De nieuwe definitie van gezondheid hanteert zes dimensies waaraan je gezondheid kan aflezen: lichamelijke functies, mentale functies en beleving, spirituele/ existentiële dimensie, kwaliteit van leven, sociaal maatschappelijke participatie en dagelijks functioneren. In Huber’s definitie is gezondheid niet een statische situatie, maar het dynamische vermogen van mensen om zich aan te passen en zelf regie te voeren over hun welbevinden. Hierbij plaatsen we als GIDS op basis van het WRR rapport nr 97 “Weten is nog geen doen” van 24 april 2017 de kanttekening dat er situaties zijn waarin mensen niet in staat zijn “eigen regie” te voeren. Voor deze mensen is passende zorg en ondersteuning belangrijk en hebben we als organisaties de verantwoordelijkheid deze te organiseren en te leveren. Positieve Gezondheid is ook de kapstok binnen de kadernota Sociaal domein van de gemeente Assen.
Doelgroepen en gezondheidsproblemen
Uit de analyse van gebiedsindicatoren door de GGD en de gesprekken met inwoners en professionals komen de volgende doelgroepen duidelijk naar voren:
- Jeugd
De hieruit meest opvallende gezondheidsproblemen van jeugd betreffen over- en ondergewicht. Uit de cijfers van VNN blijkt dat een grote groep van verslaafden niet in behandeling is. In de gezondheidsdialoog werden deze gezondheidsrisico’s bevestigd. Voor wat betreft verslaving gaat het niet alleen om alcohol en drugs, maar ook om verslaving aan gamen, mobiel-gebruik en internet. Dit ligt ook in de lijn met de gesprekken die met vertegenwoordigers van onderwijs zijn gevoerd. Daarnaast kwam uit de gezondheidsdialoog naar voren dat inacitiviteit onder jongeren een punt van zorg is.
- Ouderen
Bij ouderen komt eenzaamheid als probleem naar voren, zowel uit de statistische gegevens als uit de gesprekken met professionals. In de gesprekken met ouderen wordt het belang van mobiliteit benadrukt: zelf contacten kunnen onderhouden en zelf naar voorzieningen toe te kunnen.
- Volwassenen
In gesprekken met professionals is ook de doelgroep volwassenen voor het
voetlicht gebracht. En dan met name de groep met een laag opleidingsniveau, met
problemen op het gebied van werk en inkomen. Financien is een terugkerend
thema, ook in de zelfredzaamheidsmatrixgegevens van de buurtteams. Financien
wordt ook genoemd als drempel om met gezondheidsbevordering aan de slag te
gaan. Daarbij kwam in de gezondheidsdialoog en bij gesprekken met
professionals ook de rol van volwassenen
als opvoeders, en met name gezondheidsopvoeding naar voren.
Organisatorische vraagstukken
Vanuit de inventarisatiefase zijn drie uitdagingingen te onderscheiden, wij noemen ze de organisatorische vraagstukken:
- Overzicht: Er mist overzicht rondom het aanbod van interventies in Assen, niet alleen Assen-breed maar ook per wijk. In het kader van Gezond in Assen gaat het hier om aanbodoverzicht rondom interventies overgewicht/ ondergewicht, verslaving, opvoedondersteuning, sport/ bewegen en cultuuractiviteiten.
- Verbinden: Professionals in de nulde-, eerste en tweede lijn maar ook partijen als Mijn Buurt Assen , Gemeente, Werk en Inkomen kennen elkaar onvoldoende en weten elkaar niet altijd te vinden. Er is behoefte aan afspraken rondom de ketenzorg.
- Doelgroep: Er zijn veel initiatieven in Assen die samenhang missen en lang niet allemaal aansluiten bij de doelgroep. Initiatieven dienen op te worden gezet vanuit de vraag waarbij rekening wordt gehouden met de motivatie van de doelgroep en het bereiken/ benaderen van de doelgroep.
Vyvoj werkte in dit project samen met de Tintenwelzijnsgroep. Maria Jongsma heeft vanuit Vyvoj de projectleiding verzorgd in samenwerking met Marianne Postma. Voor Vyvoj lag de focus op het ontwikkelen van de kernteams van huisartsen, welzijn en thuiszorg voor samenwerking in de ouderenzorg Meer weten? Neem contact met mij op:
Contact Vyvoj
Klik hier voor de contact pagina of gebruik onderstaande contact gegevens.
Telefoon nummer: Mailadres: Gegevens Maria Jongsma:
06-51173336 info@vyvoj.nl m.jongsma@vyvoj.nl